• Po więcej aktualnych informacji zapraszamy do RMF24.pl.

Po posiedzeniu rządu rzecznik poinformował, że Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o rynku kryptowalut.

O "nową-starą" ustawę o kryptoaktywach zapytał Szłapkę dziennikarz RMF FM Michał Radkowski.

Rzecznik przyznał, że jest to projekt identyczny, jak ten już zawetowany przez Karola Nawrockiego.

Zawetowana ustawa miała wdrożyć unijne przepisy - rozporządzenie MiCA - i przekazać nadzór nad rynkiem kryptowalut Komisji Nadzoru Finansowego. Prezydent podpisał natomiast nowelizację ustawy o produktach biobójczych, ułatwiającą dostęp do informacji o wpływie tych produktów na środowisko.

W uzasadnieniu decyzji podkreślono m.in., że przepisy ustawy zagrażają wolnościom obywateli, ich majątkowi oraz stabilności państwa. Kontrowersje wzbudził m.in. zapis umożliwiający rządowi blokowanie stron internetowych firm działających na rynku kryptowalut. Prezydent zarzucał autorom ustawy przesadzenie z nadmiernymi regulacjami. Argumentowano, że dokument ustawy liczy ponad 100 stron, podczas gdy inne kraje zmieściły nowe prawo na kilkunastu stronach.

Mimo to rząd wydaje się nie przejmować aktywnością prezydenta i postanawia zrobić kolejne podejście z tą samą ustawą.

Projekt "nie różni się" od tego przesłanego na biurko prezydenta. Zostanie przesłany teraz do Sejmu, będzie opracowywany zgodnie ze ścieżką legislacyjną, trzy czytania, komisje, możliwość składania poprawek. Projekt jest ważny i pilny. Jeśli w uzasadnieniu weta pojawiały się informacje, że wiedza na ten temat była niepełna, to myślę, że teraz jest już pełna i pan prezydent może podjąć decyzję na podstawie pełnej wiedzy. Dlatego też decydujemy się, żeby szybko składać projekt, który się niczym nie różni - powiedział Szłapka.

Po zawetowaniu ustawy o kryptoaktywach przez prezydenta Karola Nawrockiego, Donald Tusk w trakcie utajnionej części posiedzenia Sejmu przekazał parlamentarzystom dodatkowe informacje, które miały świadczyć o konieczności implementowania nowego prawa. Kwestie, które poruszył premier dotyczyły bezpieczeństwa kraju i faktu, że obce służby - w tym rosyjskie - finansują akty dywersji, propagandy i sabotażu przy pomocy kryptowalut.

• Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej RMF24.pl.

Naszego gościa zapytamy też o to, co dalej z rynkiem kryptowalut w Polsce, o spory w NBP i o to, czy jego zdaniem prezydent pojedzie do Kijowa na zaproszenie Wołodymyra Zełenskiego.

Na rozmowę Piotra Salaka zapraszamy tuż po godz. 18:00 do RMF FM, internetowego Radia RMF24, na stronę RMF24.pl, aplikacji RMF ON i naszych mediów społecznościowych!

Jeśli nie chcesz, aby umknęła Ci jakakolwiek Rozmowa w RMF, subskrybuj nasz kanał na YouTube https://www.youtube.com/@RMF24Video

• Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej RMF24.pl.

Cała sytuacja miała miejsce za kulisami przed występem Ary’ego Abittana, komika, który wraca na scenę po zakończeniu śledztwa w sprawie oskarżeń o gwałt. Mężczyzna został ostatecznie oczyszczony z zarzutów - śledczy uznali, że nie ma wystarczających dowodów na przymus seksualny, choć uznano jednocześnie, że ofiara doznała traumy. Abittan od początku utrzymywał, że współżycie odbyło się za obopólną zgodą - przypomniał "Politico".

Przed rozpoczęciem występu Abittan wyraził obawy dotyczące możliwych protestów ze strony feministek. W odpowiedzi Brigitte Macron miała powiedzieć: "Jeśli pojawią się głupie s... (fr. sales connes), wyrzucimy je". Fragment tej rozmowy został utrwalony na nagraniu, które szybko trafiło do sieci.

Powrót Ary’ego Abittana na scenę spotkał się z protestem organizacji feministycznej Nous Toutes, której członkinie przerwały występ w geście sprzeciwu wobec - jak to określiły - "kampanii wizerunkowej mającej przedstawić komika jako ofiarę, przy jednoczesnym umniejszaniu cierpienia pokrzywdzonej".

W odpowiedzi na falę krytyki za wulgarną wypowiedź, biuro Brigitte Macron przekazało w oświadczeniu dla agencji AFP, że słowa pierwszej damy były "krytyką radykalnych metod stosowanych przez osoby zakłócające i uniemożliwiające występ Ary’ego Abittana".

Słowa Brigitte Macron spotkały się z ostrą reakcją ze strony polityków niemal wszystkich opcji. Marine Tondelier z partii Zielonych określiła ten incydent jako "wyjątkowo poważny". Konserwatywna senator Agnès Evren stierdziła, że wypowiedź pierwszej damy była "bardzo seksistowska". Z kolei Prisca Thévenot, posłanka partii prezydenta Macrona, uznała ten komentarz za "nieelegancki".

Cytowany przez "Politico" były prezydent François Hollande w wypowiedzi dla francuskiej stacji radiowej RTL podkreślił, że "wobec kobiet walczących z przemocą wobec kobiet nie powinno się używać takiego języka".

Głos zabrała także aktorka Judith Godrèche, zaangażowana w walkę z przemocą seksualną w branży filmowej, która na Instagramie napisała: "Ja też jestem głupią s... I wspieram wszystkie inne".

• Osoby wybierające samotność często posiadają wyjątkową wrażliwość na bodźce i głęboką empatię.
• Ich potrzeba spędzania czasu w domu wynika z dbałości o własną energię i autentyczność w relacjach.
• Samotność jest dla nich źródłem odnowy, a nie oznaką problemów społecznych.

Współczesna kultura często gloryfikuje aktywność towarzyską, uznając ją za wyznacznik szczęścia i zdrowia psychicznego. Tymczasem wiele osób świadomie wybiera spędzanie czasu w domu, co bywa mylnie interpretowane jako brak energii, depresja lub niechęć do ludzi. Psychologia pokazuje jednak, że za tą decyzją stoją głęboko zakorzenione cechy, które są nie tylko normalne, ale i wartościowe.

Jedną z najczęściej spotykanych cech u osób preferujących domowe zacisze jest wysoka wrażliwość na bodźce. Badania nad tzw. sensoryczną wrażliwością wykazują, że około 20 procent ludzi posiada układ nerwowy, który intensywniej odbiera i przetwarza bodźce z otoczenia. Tłum, hałas, intensywne światła czy wielowątkowe rozmowy mogą być dla nich fizycznie i psychicznie wyczerpujące. To nie kwestia słabości, lecz odmienności w funkcjonowaniu mózgu.

Dla wielu osób samotność nie jest ucieczką, lecz świadomym wyborem, który pozwala na regenerację. Psychologowie podkreślają, że nie każdy, kto unika spotkań, robi to z powodu lęku czy nieśmiałości. Często jest to sposób na odzyskanie równowagi po intensywnym tygodniu pełnym interakcji. Tak jak sen jest niezbędny dla ciała, tak samotność bywa konieczna dla psychicznego dobrostanu.

Osoby, które wolą zostać w domu, zwykle inwestują w głębokie, autentyczne relacje, zamiast utrzymywać szeroką sieć powierzchownych znajomości. Wolą spotkania z kilkoma bliskimi osobami niż duże imprezy. Dzięki temu ich kontakty są bardziej satysfakcjonujące i wartościowe, choć mniej liczne.

W grupowych sytuacjach takie osoby nie tylko słuchają rozmów, ale też wychwytują niuanse - ton głosu, mimikę, niewypowiedziane emocje. Ich mózg pracuje na wielu poziomach, co sprawia, że nawet krótka interakcja może być dla nich wyczerpująca. To nie jest nadmierne analizowanie, lecz naturalna zdolność do głębokiego przetwarzania informacji.

Samotność daje im poczucie wolności i kontroli nad własnym czasem. Nie muszą dostosowywać się do cudzych oczekiwań czy kompromisów. To nie oznacza, że są uparci lub egoistyczni - po prostu cenią możliwość decydowania o sobie i realizowania własnych potrzeb bez zewnętrznej presji.

Dla tych osób wewnętrzny świat jest równie fascynujący, jak zewnętrzne wydarzenia. Potrafią godzinami czytać, pisać, medytować czy spacerować, nie odczuwając przy tym nudy. Ich wyobraźnia i zdolność do refleksji sprawiają, że samotność jest dla nich źródłem inspiracji i spokoju.

Paradoksalnie, osoby unikające częstych spotkań towarzyskich często cechuje wysoka empatia. Każda rozmowa i kontakt z drugim człowiekiem niesie dla nich duży ładunek emocjonalny. Potrzebują więc czasu, by "przetrawić" te doświadczenia i nie dopuścić do emocjonalnego przeciążenia.

Z czasem uczą się, że ich energia jest ograniczona i nie warto jej rozpraszać na aktywności, które nie przynoszą satysfakcji. Zamiast podążać za społecznymi oczekiwaniami, wybierają to, co naprawdę ich wzmacnia. To nie lenistwo, lecz przejaw dojrzałości i samoświadomości.

Warto pamiętać, że preferowanie samotności nie jest problemem do rozwiązania, lecz informacją o indywidualnych potrzebach i sposobie funkcjonowania. W świecie nastawionym na ekstrawersję i nieustanne kontakty, osoby ceniące domowe zacisze często muszą mierzyć się z niezrozumieniem. Tymczasem ich wybory są równie wartościowe i zdrowe, jak te podejmowane przez osoby towarzyskie.

Kluczem jest rozpoznanie, czy decyzja o pozostaniu w domu wynika z autentycznej potrzeby, czy z lęku przed światem. Jeśli to pierwsze - warto zaufać sobie i nie dać się wpędzić w poczucie winy. Każdy z nas ma prawo do własnego stylu życia i sposobu dbania o siebie.

• Po więcej aktualnych informacji zapraszamy do RMF24.pl

Paternalistyczne podejście Trumpa do Europy znalazło swoje odzwierciedlenie w wywiadzie dla Politico. Prezydent USA uważa, że nie ma wśród liderów europejski wrogów, a znaczną część z nich "bardzo lubi". Ogólna ocena działań polityków z UE jest jednak negatywna.

Znam dobrych liderów. Znam złych liderów. Znam tych mądrych. Znam tych głupich. Zdarzają się też naprawdę głupi. Ale, no cóż, nie radzą sobie dobrze. Europa nie radzi sobie dobrze pod wieloma względami - mówił w rozmowie z dziennikarką Dashą Burns.

W kontekście Ukrainy, krytyka prezydenta USA koncentruje się wokół twierdzeń: "dużo mówią" i "nic nie tworzą" - co jest powieleniem obiegowej i niepopartej faktami opinii o blokadzie procesów decyzyjnych na Starym Kontynencie. Europa oczywiście nie działa na zasadzie dekretów wykonawczych, jak dzieje się to w Stanach Zjednoczonych, i podjęcie niektórych decyzji zajmuje więcej czasu, niemniej UE przekazała Ukrainie pomoc o wyższej wartości niż ta z USA, a obecnie finansuje uzbrojenie dla Kijowa, kupowane w Waszyngtonie.

Trumpa zapytano o nową strategię bezpieczeństwa, w której nawołuje się do korekty kursu politycznego UE. Według prezydenta, polityka migracyjna Wspólnoty (choć właśnie ulega poważnym zmianom) doprowadzi do tego, że "wiele z tych krajów nie będzie już krajami zdolnymi do życia". W tym miejscu Trump chwalił premiera Węgier Viktora Orbana, który "świetnie radzi sobie z migracją". W tym kontekście znalazło się także miejsce na ciepłe słowa pod adresem Polski.

Polska również pod tym względem wykonała świetną robotę. Ale większość europejskich, no cóż, narodów... one gniją. One gniją - mówił Donald Trump.

Dziennikarka zapytała Trumpa, czy jego ostre słowa pod adresem Europy są formą okazania jej "surowej miłości" i próbą sprowokowania jej do działania. 

Nie. Nie. Myślę, że są słabi, ale myślę też, że chcą być bardzo poprawni politycznie. Nie... Myślę, że nie wiedzą, co robić. Europa nie wie, co robić. Nie wiedzą też, co robić w kwestii handlu. Mam na myśli, że obserwuję wiele sytuacji handlowych, wiesz, które tam się dzieją. Jest trochę niebezpiecznie. Ale... ale Europa, no cóż, chce być poprawna politycznie, a to ją osłabia. To właśnie ją osłabia -tak prezydent USA mówił o liderach politycznych Europy.

Donald Trump w najnowszym wywiadzie dla portalu Politico stwierdził, że Ukraina powinna przeprowadzić wybory prezydenckie, ponieważ - jego zdaniem - od ostatniego głosowania minęło już zbyt wiele czasu. 

Tak, uważam, że nadszedł czas. Myślę, że to ważny moment na przeprowadzenie wyborów. Władze wykorzystują wojnę, by ich nie organizować, ale uważam, że naród ukraiński powinien mieć taki wybór. Być może Zełenski by wygrał - przekazał.

Prezydent USA dodał, że obecna sytuacja w Ukrainie "dochodzi do tego, że to już nie jest demokracja".

Trump skrytykował władze w Kijowie za to, że - jego zdaniem - "nie czytają porozumień" i "nie grają według zasad", czyich - nie powiedział. Ocenił, że Ukraina jest bardzo odważna, ale Rosja ma znacznie więcej atutów w ręku i siła Moskwy w końcu przeważy. Po raz kolejny powtórzył twierdzenie o tym, że nie jest to "jego wojna, ale wojna Joe Bidena" oraz, że doszło do niej, bo Władimir Putin "nie miał szacunku" do byłego prezydenta USA.

• Podczas posiedzenia Senackiej Komisji Petycji omawiano petycję o liberalizację prawa pogrzebowego.
• Propozycje obejmują m.in. rozsypywanie prochów w specjalnych miejscach, legalizację pochówku poza cmentarzami, a także tworzenie cmentarzy leśnych.
• Ministerstwo Zdrowia potwierdziło, że kremacja i rozsypywanie prochów nie stanowią zagrożenia epidemiologicznego.
• Temat wymaga współpracy między kilkoma ministerstwami, które muszą wydać odpowiednie decyzje.
• Więcej informacji z Polski i ze świata znajdziesz na stronie głównej RMF24.pl.

Podczas posiedzenia Senackiej Komisji Petycji, które odbyło się 18 listopada, ponownie rozważano obywatelską petycję dotyczącą liberalizacji prawa pogrzebowego. Wśród kluczowych propozycji znalazły się:

• Możliwość rozsypywania prochów w specjalnie wyznaczonych miejscach - takich jak lasy, parki czy akweny, zarządzane przez gminy.
• Legalizacja pochówku prochów poza cmentarzami - także na prywatnych działkach, pod warunkiem zachowania zasad bezpieczeństwa sanitarnego.
• Tworzenie cmentarzy leśnych - gdzie urny lub prochy trafiają do ziemi, a miejsce pochówku oznacza roślina, najczęściej drzewo.

To propozycje, które wyraźnie przesuwają akcent z tradycyjnych cmentarzy na rozwiązania proekologiczne, inspirowane praktykami znanymi z Holandii, Szwajcarii czy Niemiec.

Jak poinformował Rynek Zdrowia, kluczowe stanowisko w sprawie przedstawiła Joanna Kujawa z Departamentu Zdrowia Publicznego. Jak podkreśliła, zarówno kremacja, jak i rozsypywanie prochów nie generują zagrożenia epidemiologicznego. To pierwsza tak jednoznaczna deklaracja ze strony resortu zdrowia, która otwiera drogę do dalszych prac legislacyjnych.

Ministerstwo Zdrowia nie widzi potrzeby wprowadzania dodatkowych obostrzeń sanitarnych, jednak podkreśla, że temat wymaga współpracy z innymi resortami - rozwoju i technologii, klimatu i środowiska, infrastruktury oraz spraw wewnętrznych. To właśnie te ministerstwa mają ocenić m.in. kwestie własności gruntów, wpływu na środowisko, planowania przestrzennego i porządku publicznego.

Wniosek o skierowanie sprawy do analiz międzyresortowych zgłosiła senator Jolanta Piotrowska. Zyskał on poparcie senatorów, którzy wskazywali na kilka istotnych problemów:

• Brak gruntów pod nowe cmentarze - coraz trudniej znaleźć miejsce na tradycyjne pochówki, zwłaszcza w dużych miastach.
• Społeczne oczekiwanie większej swobody - coraz więcej osób chce samodzielnie decydować o formie pochówku swoich bliskich.
• Potrzeba dostosowania przepisów do zmieniających się realiów kulturowych i ekologicznych - Polacy coraz częściej wybierają kremację i szukają alternatywnych, bardziej naturalnych form pożegnania.

Senator Piotr Masłowski zwrócił uwagę, że już dziś wielu obywateli decyduje się na nieformalne rozsypywanie prochów, co wskazuje na wyraźną lukę w obowiązującym prawie. Z kolei senator Monika Piątkowska podkreśliła, że zmiana zasad pochówku dotyka bardzo wrażliwych społecznie obszarów - kwestii religijnych, tradycji oraz roli nekropolii w kulturze. Jej zdaniem konieczne są szerokie konsultacje społeczne i pogłębiona analiza skutków ewentualnych zmian.

Obowiązujące w Polsce prawo jest jednoznaczne: zwłoki można chować wyłącznie w grobach ziemnych, murowanych, katakumbach lub przez zatopienie w morzu (tu w wyjątkowych przypadkach - red.). Prochy zmarłych mogą natomiast trafić do grobu lub kolumbarium, ale wyłącznie na terenie cmentarza. Brak alternatywnych rozwiązań sprawia, że postulaty liberalizacyjne wracają regularnie od lat, jednak dotychczas nie doprowadziły do zmiany ustawy.

Cztery kluczowe ministerstwa mają teraz czas na przygotowanie swoich opinii. Jeśli żadne z nich nie wskaże poważnych ryzyk prawnych, środowiskowych czy infrastrukturalnych, Senat może uruchomić proces legislacyjny.

• Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej RMF24.pl.

Po tym, jak Szymon Hołownia oddał fotel marszałka Włodzimierzowi Czarzastemu, Polska 2050 nadal czeka na powołanie nowego wicepremiera. Wszystko wskazuje na to, że stanie się to dopiero po wewnętrznych wyborach w partii.

Takiego scenariusza nie wykluczają politycy tego ugrupowania. Jednocześnie Polska 2050 liczy na podpis premiera Donalda Tuska pod trzema nominacjami na stanowiska wiceministrów, które na biurku szefa rządu leżą od kilkunastu tygodni.

My oczekujemy też na dokończenie rekonstrukcji na poziomie wiceministrów z naszej strony. Tam są trzy czy cztery propozycje, które powinny zostać uwzględnione. Spodziewam się, że to się stanie - mówił w Sejmie wicemarszałek izby Szymon Hołownia.

Według informacji RMF FM w grze są trzy nazwiska. Nową wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej miałaby zostać posłanka Maja Nowak, która zastąpiłaby wiceministra Łukasza Krasonia. Według nieoficjalnych informacji Polska 2050 już w czerwcu wycofała jego rekomendację.

Nową wiceminister sportu i turystyki miałaby zostać Żaneta Cwalina-Śliwowska. O tej nominacji jako pierwsza informowała Wirtualna Polska. Z kolei do ministerstwa funduszy i polityki regionalnej miałby dołączyć poseł Łukasz Osmalak. Wcześniej rekomendowany na to stanowisko był Bartosz Romowicz, jednak ostatecznie polityk z Podkarpacia wycofał swoją kandydaturę.

Wszystko wskazuje na to, że dopiero po wewnętrznych wyborach w Polsce 2050, zarówno temat wicepremiera, jak i wiceministrów zostanie zamknięty. Europoseł Michał Kobosko w Rozmowie o 7:00 w Radiu RMF24 nie wykluczył scenariusza, że to Szymon Hołownia pozostanie liderem, jeśli nie zostanie komisarzem w ONZ.

Polityk zarysował też możliwy scenariusz dotyczący funkcji wicepremiera, sugerując, że wybór przewodniczącego partii może mieć wpływ na nominację. Jeżeli Hołownia wygra, logiczne byłoby, że to on znajdzie się w rządzie jako wicepremier - stwierdził europoseł.

• Po więcej ciekawych informacji z Polski i ze świata zapraszamy na RMF24.pl.

David Byrne, były frontman legendarnego zespołu Talking Heads, postanowił wyjść naprzeciw tym, którzy nie przepadają za klasycznymi świątecznymi utworami.

Na platformie Spotify udostępnił wyjątkową playlistę zatytułowaną "David Byrne Radio Presents: Christmas Music for People Who Hate Christmas Music", czyli "Świąteczna muzyka, dla tych, którzy nienawidzą świątecznej muzyki".  

Składanka zawiera aż 32 utwory, które mają być alternatywą dla wszechobecnych świątecznych szlagierów.

"Ta playlista nie jest o przesileniu, ani nie ma w sobie żadnego pogańskiego przesłania. To zabawne piosenki, które delikatnie nawiązują do świąt. Miłej zabawy!" – wyjaśnił na platformie Byrne.

Wśród propozycji świątecznych piosenek znalazły się m.in. „Christmas Is” hip-hopowego zespołu Run-DMC, „Another Lonely Christmas” Prince’a, „I've Been a Good Girl” Macy Gray, „Dreamer's Holiday” Williego Nelsona czy „Santa Doesn't Know You Like I Do” Sabriny Carpenter. 

Nie zabrakło także własnego utworu Byrne’a – "Fat Man's Comin".

Playlista została stworzona z myślą o tych, którzy nie mogą już słuchać takich hitów jak "All I Want for Christmas" czy "Last Christmas". 

To idealna propozycja dla osób pracujących w galeriach handlowych, kawiarniach czy sklepach, gdzie świąteczne melodie rozbrzmiewają już od listopada.

To także muzyczna odskocznia dla wszystkich, którzy chcą poczuć świąteczny klimat w nieco inny sposób.

Warto przypomnieć, że David Byrne już w przyszłym roku odwiedzi Polskę. 

Artysta będzie jedną z gwiazd festiwalu Open’er, a jego koncert zaplanowano na 1 lipca 2026 roku. 

We wrześniu tego roku ukazał się także jego najnowszy solowy album studyjny "Who Is The Sky?".

Szwedzki dwór królewski oraz wojsko oficjalnie poinformowały, że księżniczka Wiktoria ukończyła szkolenie sił powietrznych. Następczyni tronu nie tylko miała okazję lecieć legendarnym myśliwcem Jas 39 Gripen, ale również wcieliła się w rolę członka czteroosobowego zespołu bojowego.

Podczas ćwiczeń Wiktoria wraz z drużyną musiała stawić czoła realistycznemu scenariuszowi walki powietrznej. Celem było powstrzymanie ataku dwóch wrogich maszyn na strategiczne mosty Szwecji.

Szkolenie księżniczki nie ograniczało się jednak tylko do przestworzy. Wiktoria odwiedziła także Centrum Kosmiczne Esrange na północy kraju, gdzie mogła przyjrzeć się z bliska szwedzkim technologiom kosmicznym. Kolejnym punktem programu był Pułk Obrony Powietrznej w Halmstad, gdzie przyszła królowa przeszła szkolenie z zakresu obrony powietrznej oraz zintegrowanego systemu NATO IAMD.

Szczególne wrażenie zrobiła na niej prezentacja amerykańskiego systemu Patriot - jednego z najnowocześniejszych narzędzi do ochrony przestrzeni powietrznej. Wiktoria zapoznała się również z doświadczeniem szwedzkich pilotów, którzy latem brali udział w natowskiej misji w Polsce. Przypomnijmy, że szwedzkie Gripeny stacjonowały wtedy na lotnisku w Malborku, gdzie wspierały ochronę polskiego nieba.

Wiosną tego roku księżniczka Wiktoria ukończyła kurs oficerski i awansowała na stopień chorążego, wpisując się w tradycję rodziny królewskiej, która od wieków była związana z wojskiem. Jej ojciec, król Karol XVI Gustaw, odgrywa dziś rolę najwyższego przedstawiciela sił zbrojnych, choć już od 1975 roku faktyczny nadzór nad armią sprawuje rząd.

Wydanie komunikatu o zakończeniu szkolenia przez następczynię tronu zbiegło się w czasie ze słynnymi świątecznymi przelotami szwedzkich sił powietrznych. Samoloty układają się wtedy na niebie w kształt choinki. W tym roku po raz pierwszy wziął w nich udział najnowszy model Jas 39 Gripen E, a do wspólnych lotów zaproszono także sojuszników z Danii i Finlandii.

Warto podkreślić, że w Szwecji temat obronności od kilku lat powraca z nową siłą. Po przywróceniu w 2017 roku powszechnego poboru do wojska, w odpowiedzi na rosnące zagrożenie ze strony Rosji, bezpieczeństwo narodowe stało się jednym z głównych tematów politycznych i społecznych.

• Po raz pierwszy zaobserwowano ultraszybki wiatr materii wyrzucony przez supermasywną czarną dziurę.
• Prędkość wyrzuconej materii osiągnęła aż 60 000 km/s.
• Zjawisko miało miejsce w galaktyce NGC 3783, oddalonej o 130 milionów lat świetlnych od Ziemi.
• Obserwacje przeprowadzono przy użyciu teleskopów XMM-Newton i XRISM.
• Mechanizm wyrzutu materii przypomina koronalne wyrzuty masy ze Słońca, ale w znacznie większej skali.
• Więcej informacji z Polski i świata znajdziesz na RMF24.pl.

W galaktyce NGC 3783 pięknie sfotografowanej niedawno przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a, astronomowie zauważyli jasny błysk rentgenowski od czarnej dziury, który szybko zgasł. Wkrótce pojawił się tam wiatr materii szalejący z prędkością jednej piątej prędkości światła. Nigdy wcześniej nie obserwowaliśmy, jak czarna dziura tworzy wiatr materii uciekającej z taką szybkością. Po raz pierwszy też zobaczyliśmy, jak szybki wybuch promieniowania rentgenowskiego z czarnej dziury natychmiast wywołuje ultraszybki wiatr, formujący się w ciągu zaledwie jednego dnia - mówi główny badacz, Liyi Gu z Organizacji Badań Kosmicznych Holandii (SRON).

Aby zbadać NGC 3783 i jej czarną dziurę, Gu i współpracownicy jednocześnie wykorzystali kosmiczne obserwatorium Europejskiej Agencji Kosmicznej XMM-Newton oraz misję XRISM (X-Ray Imaging and Spectroscopy Mission), prowadzoną przez Japońską Agencję Kosmiczną JAXA przy współudziale ESA i NASA. Czarna dziura, o której mowa, ma masę równą 30 milionom Słońc. Pożerając pobliską materię, zasila niezwykle jasny i aktywny obszar w centrum galaktyki spiralnej. Ten obszar, znany jako aktywne jądro galaktyczne (AGN), świeci we wszystkich rodzajach światła i wyrzuca w przestrzeń potężne strumienie (dżety) promieniowania i materii.

AGN to naprawdę fascynujące i intensywne rejony, kluczowe cele obserwacji zarówno dla XMM-Newton, jak i XRISM. Wiatry materii wokół tej czarnej dziury wydają się powstawać, gdy splątane pole magnetyczne AGN nagle się "rozplątuje". To podobnie jak błyski Słońca, ale w skali niewyobrażalnie większej - tłumaczy współautor odkrycia, Matteo Guainazzi z projektu XRISM w ESA. 

Strumienie materii z tej czarnej dziury przypominają duże słoneczne wybuchy znane jako koronalne wyrzuty masy, które powstają, gdy Słońce wyrzuca strumienie przegrzanej materii w przestrzeń. W ten sposób badanie pokazuje, że supermasywne czarne dziury czasami zachowują się nieco jak nasza własna gwiazda, co sprawia, że te tajemnicze obiekty wydają się nieco mniej obce.

Aktywne jądra galaktyczne odgrywają dużą rolę w ewolucji ich galaktyk macierzystych na przestrzeni czasu oraz w procesie powstawania nowych gwiazd. Lepsze poznanie magnetyzmu AGN i sposobu, w jaki powstają takie wyrzuty masy jest kluczowe dla zrozumienia historii galaktyk w całym Wszechświecie - podkreśla współautorka pracy, stypendystka ESA, Camille Diez.

XMM-Newton to pionierski instrument do badań gorącego i ekstremalnego Wszechświata, który działa od ponad 25 lat, podczas gdy XRISM od momentu startu we wrześniu 2023 roku pracuje nad odpowiedzią na kluczowe pytania dotyczące sposobu, w jaki materia i energia przemieszczają się w kosmosie. 

Oba rentgenowskie teleskopy kosmiczne współpracowały przy tych konkretnych obserwacjach, by lepiej zarejestrować i zrozumieć to unikatowe zdarzenie. XMM-Newton śledził ewolucję początkowego błysku za pomocą swojego Monitora Optycznego oraz oceniał zakres prędkości strumieni materii przy pomocy Europejskiej Kamery Obrazowania Fotonów (EPIC). XRISM zaobserwował błysk i wiatr materii z pomocą instrumentu Resolve, badając także prędkość, strukturę strumieni materii oraz sposób ich wyrzutu w przestrzeń.

• Więcej aktualnych informacji znajdziesz na stronie głównej RMF24.pl

Jak poinformował Główny Urząd Statystyczny, przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w Polsce w październiku 2025 roku wyniosło 8 865,12 zł.

W porównaniu do analogicznego okresu w zeszłym roku oznacza to wzrost o 6,6 proc. W stosunku do września wartość ta wzrosła o 1,3 proc. Do poprawy wyników w dużej mierze przyczyniła się większa liczba wypłacanych nagród i premii.

W październiku 2025 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Krakowie wyniosło 11 160,39 zł. To wzrost o 1,1 proc. w porównaniu do poprzedniego miesiąca i aż o 9,2 proc. więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.

Główne sektory, które przyczyniły się do wzrostu płac w stolicy Małopolski, to informacja i komunikacja, działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją, administrowanie i działalność wspierająca, transport i gospodarka magazynowa, a także handel, naprawa pojazdów samochodowych oraz budownictwo.

W Warszawie średnia pensja brutto w październiku 2025 wyniosła 10 606,89 zł, co oznacza wzrost o 1,5 proc. w stosunku do września oraz o 4,3 proc. w porównaniu z październikiem 2024 roku.

Największy wzrost wynagrodzeń odnotowano w sektorach budownictwa, handlu, obsługi rynku nieruchomości, zakwaterowania i gastronomii, a także w przemyśle, transporcie i komunikacji.

Trzecie miejsce pod względem wysokości zarobków zajmuje Gdańsk, gdzie przeciętne wynagrodzenie wyniosło 10 370,97 zł brutto. To o 3 proc. mniej niż miesiąc wcześniej, z kolei w ujęciu rok do roku oznacza to wzrost o 5,9 proc.

Spadki wynagrodzeń z miesiąca na miesiąc w Gdańsku dotyczyły głównie branży informatycznej, budownictwa, handlu oraz sektora zakwaterowania i gastronomii.

Na drugim biegunie znalazły się miasta takie jak Gorzów Wielkopolski, Białystok i Kielce. W Gorzowie Wielkopolskim przeciętne wynagrodzenie wyniosło 7 510 zł, w Białymstoku 7 584,90 zł, a w Kielcach 7 731,93 zł. To znacznie poniżej średniej krajowej.

Dane GUS pokazują, że rynek pracy w Polsce staje się coraz bardziej zróżnicowany pod względem wysokości wynagrodzeń. Różnica zarobków między Krakowem, gdzie w październiku zarobki brutto były najwyższe, a Gorzowem Wielkopolskim, gdzie były najniższe, wyniosła bowiem 3 650,39 zł.

Ile wyniosły przeciętne zarobki w pozostałych ośrodkach miejskich w październiku 2025? Pełna lista miast wojewódzkich wraz z kwotą:

•   Białystok - 7 584,90 zł,
•   Bydgoszcz - 8 300,44 zł,
•   Gdańsk - 10 370,97 zł,
•   Gorzów Wielkopolski - 7 510 zł,
•   Katowice - 9 782,69 zł,
•   Kielce - 7 731,93 zł,
•   Kraków - 11 160,39 zł,
•   Lublin - 8 233,14 zł,
•   Łódź - 8 486,86 zł,
•   Olsztyn - 7 877,05 zł,
•   Opole - 8 507,44 zł,
•   Poznań - 9 589,37 zł,
•   Rzeszów - 9 273,66 zł,
•   Szczecin - 9 182,33 zł,
•   Toruń - 8 514,54 zł,
•   Warszawa - 10 606,89 zł,
•   Wrocław - 9 478,54 zł,
•   Zielona Góra - 8 381,12 zł.

• Samorządy z Lubelszczyzny otrzymają dodatkowe 107 mln zł z KPO na budowę wodociągów i kanalizacji na terenach wiejskich.
• Powstanie ponad 100 km sieci, 500 oczyszczalni i prawie 6,6 tys. przyłączy.
• Dofinansowanie pokryje 100 proc. kosztów kwalifikowanych, a środki trafią do wielu gmin, które czekają na poprawę infrastruktury wodno-kanalizacyjnej.
• Po więcej aktualnych informacji zapraszamy na RMF24.pl

Wicemarszałek województwa Marek Wojciechowski przekazał, że w naborze na dofinansowanie inwestycji w zakresie systemów zaopatrzenia w wodę lub odprowadzania ścieków na terenach wiejskich wpłynęło 146 wniosków na łączną kwotę blisko 570 mln zł. Dotychczas podpisano 20 umów na ponad 71 mln zł, a dzięki zwiększeniu funduszy łączna pula środków wzrośnie do 180 mln zł, co pokryje ok. 31 proc. zgłoszonych potrzeb.

Dzięki środkom z KPO powstanie ponad 100 km nowych sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, 500 przydomowych oczyszczalni ścieków oraz blisko 6,6 tys. przyłączy do sieci.

Dofinansowanie otrzymały gminy: Łaszczów, Kraśnik, Jarczów, Uścimów, Ostrów Lubelski, Grabowiec, Kraśniczyn, Nielisz, Niedźwiada, Goraj, Hańsk, Frampol, Sosnowica, Zamość, Zalesie, Krasnobród, Rejowiec Fabryczny, Jeziorzany, Łopiennik Górny i spółka Eko Nowa z Piszczaca.

Na dodatkowe środki mogą liczyć gminy: Międzyrzec Podlaski, Wyryki, Siedliszcze, Fajsławice, Komarów-Osada, Borki, Krasnystaw, Potok Wielki, Modliborzyce, Rybczewice, Turobin, Janowiec, Ostrówek, Gorzków, Serokomla, Krzywda, Chrzanów, Kąkolewnica, Firlej, Godziszów, Łuków, Tomaszów Lubelski, Mircze, Jabłonna, Spiczyn, Siennica Różana i Ulhówek.

Maksymalna kwota wsparcia to 5 mln zł, minimalna - 1 mln zł. Dofinansowanie pokrywa 100 proc. kosztów kwalifikowanych, czyli bezpośrednio związanych z realizacją projektu. Umowy mają zostać podpisane jeszcze w tym roku, a czas na realizację inwestycji i ich rozliczenie upływa 15 maja 2026 r.

Obecnie siecią kanalizacyjną objęte jest ok. 55 proc. regionu, a wodociągową - 88 proc. Wojciechowski podkreślił, że samorządy czekają na środki z KPO, by poprawić infrastrukturę.

• W 2024 roku w Europie odnotowano 6 558 ognisk zatruć pokarmowych, co oznacza wzrost o 14,5 proc. w porównaniu do poprzedniego roku.
• Listeria monocytogenes, odporna na niskie temperatury, rośnie w gotowych do spożycia produktach jak sałatki, kiełbasy i sery pleśniowe, stanowiąc poważne zagrożenie.
• Chcesz wiedzieć, jak chronić siebie i bliskich przed tym ukrytym zagrożeniem w Twojej lodówce? Sprawdź cały raport i bądź na bieżąco!

Rok 2024 przyniósł niepokojące wieści z europejskich laboratoriów i szpitalnych oddziałów. Według najnowszego raportu Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) oraz Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), na terenie Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii oraz ośmiu innych krajów spoza UE odnotowano aż 6 558 ognisk zatruć pokarmowych. To aż o 14,5 procent więcej niż rok wcześniej. Szczególną uwagę ekspertów przykuła Listeria monocytogenes - bakteria, która coraz częściej staje się sprawcą groźnych zakażeń.

"Rosnący trend zakażeń przenoszonych przez żywność jest prawdopodobnie wynikiem kombinacji czynników, w tym zmieniających się nawyków żywieniowych - na przykład większego spożycia gotowych do spożycia posiłków - a także niehigienicznych praktyk w obchodzeniu się z żywnością oraz starzejącej się populacji bardziej podatnej na choroby" - wskazuje raport.

Listeria monocytogenes to bakteria wyjątkowo odporna na niskie temperatury. Może rozwijać się i namnażać nawet w lodówce, dlatego stanowi szczególne zagrożenie w gotowych do spożycia produktach, takich jak sałatki, kanapki, kiełbasy czy sery pleśniowe. Według raportu, aż 3 procent gotowych do spożycia produktów spożywczych przekracza unijne limity bezpieczeństwa pod względem obecności Listerii. Najczęściej skażonym produktem okazały się kiełbasy fermentowane.

Mimo że zanieczyszczenia są rzadkie, Listeria może powodować poważne choroby, co czyni ją jednym z najpoważniejszych zagrożeń przenoszonych przez żywność, które monitorujemy - podkreśla Ole Heuer z ECDC.

W 2024 roku potwierdzono ponad 3 000 zakażeń Listerią, z czego aż 70 procent przypadków wymagało hospitalizacji. Statystyki są alarmujące: jedna na 12 osób zakażonych listerią zmarła.

Do zakażenia listerią najczęściej dochodzi poprzez spożycie skażonej żywności. Szczególnie niebezpieczne są:

• niepasteryzowane mleko i produkty mleczne (np. sery pleśniowe, camembert, feta, brie),
• surowe lub niedogotowane mięso oraz wędliny,
• ryby wędzone na zimno i owoce morza,
• gotowe do spożycia produkty, takie jak sałatki, kanapki, pasztety, kiełbasy, parówki,
• warzywa i owoce, które nie zostały dokładnie umyte.

Listeria może przenosić się także z matki na dziecko w czasie ciąży lub porodu, a kontakt z zakażonymi zwierzętami lub ich wydalinami zdarza się rzadziej.

Listerioza, czyli choroba wywołana przez Listeria monocytogenes, stanowi szczególne zagrożenie dla:

• kobiet w ciąży,
• noworodków,
• osób starszych,
• osób z obniżoną odpornością.

U zdrowych dorosłych zakażenie często przebiega bezobjawowo lub przypomina lekką grypę. Jednak w przypadku osób z grup ryzyka infekcja może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, sepsa czy nawet śmierć.

Objawy zakażenia listerią mogą pojawić się od kilku dni do nawet dwóch miesięcy po spożyciu skażonej żywności. Wśród najczęstszych symptomów znajdują się:

• gorączka,
• dreszcze,
• bóle mięśni i stawów,
• bóle głowy,
• zmęczenie,
• biegunka, nudności, wymioty.

U osób z obniżoną odpornością, kobiet w ciąży, noworodków i osób starszych mogą wystąpić poważniejsze objawy: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu, sepsa, zaburzenia równowagi, drgawki. U kobiet w ciąży zakażenie może prowadzić do poronienia, przedwczesnego porodu lub zakażenia noworodka.

Według najnowszych dostępnych danych, w Polsce w 2024 roku potwierdzono około 120 przypadków listeriozy. Choć liczba ta wydaje się niewielka na tle całej Europy, specjaliści zwracają uwagę na stopniowy wzrost zachorowań w ostatnich latach.

Eksperci ECDC i EFSA podkreślają, że każdy z nas może podjąć proste kroki, by zminimalizować ryzyko zakażenia listerią i innymi groźnymi bakteriami:

• utrzymuj temperaturę w lodówce na poziomie 5 st. C lub niżej.
• spożywaj gotowe do spożycia posiłki przed upływem terminu ważności.
• dokładnie gotuj mięso, ryby i jajka.
• oddzielaj surową żywność od już ugotowanej.
• myj ręce, narzędzia kuchenne i powierzchnie po kontakcie z surową żywnością.

Grupy wrażliwe (osoby starsze, kobiety w ciąży, osoby z osłabionym układem odpornościowym) powinny unikać produktów wysokiego ryzyka, takich jak gotowe do spożycia posiłki, mleko niepasteryzowane czy miękkie sery niepasteryzowane.

Warto pamiętać, że gotowanie i pasteryzacja skutecznie niszczą listerię.

Raport unijnych agencji zwraca także uwagę na inne groźne bakterie, takie jak Salmonella, Campylobacter czy Escherichia coli produkująca toksynę Shiga (STEC). W 2024 roku warzywa i inne produkty niepochodzenia zwierzęcego były powiązane z największą liczbą zgonów w ogniskach zatruć pokarmowych, dla których istniały mocne dowody dotyczące ich pochodzenia. Z kolei Salmonella była odpowiedzialna za większość ognisk obejmujących wiele krajów - głównym nośnikiem były jaja i produkty jajeczne.

W tym roku znaczna liczba krajów UE nie spełniła wszystkich celów dotyczących redukcji Salmonelli w drobiu, a jedynie 14 państw członkowskich osiągnęło pełną zgodność - mówi Frank Verdonck z EFSA.

Najnowszy raport UE to sygnał ostrzegawczy dla konsumentów, producentów i służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo żywności: dbałość o higienę, prawidłowe przechowywanie i przygotowanie jedzenia to dziś absolutna podstawa.

Dzisiaj, 9 grudnia (14:00)

Australia jako pierwszy kraj na świecie wprowadził radykalny zakaz korzystania z mediów społecznościowych przez osoby poniżej 16. roku życia. Nowe prawo, uchwalone przez Senat w listopadzie 2024 roku, wchodzi w życie od środy i nakłada na największe platformy społecznościowe obowiązek zablokowania dostępu nieletnim użytkownikom. Za złamanie przepisów grożą rekordowe kary finansowe.

Dzisiaj, 9 grudnia (13:47)

Aktualizacja: 1 godz. 20 minut temu

Decyzja lokalizacyjna dotycząca budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) uzyskała rygor natychmiastowej wykonalności. We wtorek poinformował o tym wojewoda mazowiecki Mariusz Frankowski. Oznacza to, że możliwe będzie szybkie rozpoczęcie formalności związanych z uzyskaniem pozwoleń na budowę oraz uruchomienie procesu odszkodowawczego dla właścicieli przejmowanych działek.